Hər hansı bir ideoloji məktəbin cəmiyyət, bəşəriyyət və tarix haqqındakı anlayış və dünyagörüşü, həmin məktəbin ideologiyasının əsasını təşkil edir. Buna görə də islam ideologiyasını tanımaq üçün islamın, cəmiyyət və tarix haqqındakı baxış və əqidəsi aydınlaşmalıdır.

Aydındır ki, islam nə ictimaiyyət məktəbidir, nə də tarix fəlsəfəsi haqqında elmdir. İslamın müqəddəs kitabı Quranda, heç bir ictimai, ya tarixi mövzu sadə ictimaiyyət, ya tarix fəlsəfəsi dilində bəyan edilməmişdir. Başqa mövzular da, o cümlədən əxaq, fiqh və s. də adət etdiyimiz elmi dildə, yaxud sadə elmi anlayışlar çərçivəsində gətirilməmişdir. Eyni halda, həmin elmlər barəsində Qurandan bir çox şeyləri əldə etmək olar.